A idea dun Refuxio

Na mente do noso fundador, Gonzalo Gurriarán, alá polo ano 1944 circulaba a idea de construír un albergue de montaña próximo aos cumes de Trevinca, realizando desde ese momento as xestións na Federación Española de Montañismo (F.E.M.), ofrecendo esta incluír o Refuxio no programa do ano 1945 e tamén esperaban contar coa axuda económica dos Concellos e Deputacións galegas. A F.E.M. na súa sesión do 13 de Novembro de 1944 acordou incluír a construción no Plan Nacional de Refuxios. Os técnicos da sociedade elixiron como lugares de emprazamento dous: un no Xancianal (1.900 m.), nas fontes do Xares, e outro na Fonte da Cova (1.780 m.) comunicándollo á Directiva da Federación, realizando polo menos dous proxectos para a súa construción, un de Fernando Arias e outro de Cayetano Cameselle, ambos socios de Pena Trevinca.

Plano refugio

No mes de maio de 1945 darían comezo as obras do Refuxio, dispondo a FEM a adquisición dos materiais de construción necesarios e o envío de fondos para atender aos primeiros traballos, sumándose con achegas económicas os seguintes organismos:

Construyendo refugio– Excma. Deputación de Ourense con 1.000 pts.

– Concello de O Barco de Valdeorras con 1.500 pts.

– Concello de Carballeda con 500 pts.

– Concello de A Veiga con 500 pts.

A finais do mes de setembro estaba rematada a cuberta, non sen as dificultades con que se atopaban: adquisición de materiais, transporte dos mesmos e o atopar e manter obreiros en Trevinca. O primitivo proxecto sufriría algunha variación con vantaxe para a obra, quedando un soto para leña con entrada independente. No Boletín Número 4 de Decembro de 1945 publicábase o artigo Sobre o uso do Refuxio referente ao trato que debe darse ao mesmo e os seus aveños e tamén sobre o importantísimo tema da convivencia no mesmo.

Refugio

No mes de Febreiro de 1946, por primeira vez énchese o Refuxio ocupándose as corenta prazas dispoñibles; proxectábase facer a inauguración oficial nesta época e para iso a Directiva mantiña correspondencia coa F.E.M., pero esta, aprazou o acto inaugural para unha estación mais favorable, autorizando a utilización do albergue nesta ocasión. En agosto deste mesmo ano, o entón Presidente da Sociedade D. Pedro Tertuliano Hervella Nieto xunto co Secretario D. Gonzalo Gurriarán Gurriarán asinan un contrato de execución de obras no Refuxio por importe de 30.000 pts. que suporía o enlucido do edificio, revogue interior e exterior de paredes, colocación de portas e reixas de ferro nas fiestras, etc. O día 12 de setembro ás 10 da mañá inaugurábase o Refuxio de Pena Trevinca.

Uns meses máis tarde, en febreiro de 1947, a FEM comunica ao presidente da sociedade que a Delegación Nacional de Deportes de F.E.T. e das J.O.N.S. concede un préstamo de 10.000 pts. sen xuros para ampliación e reconstrución do seu Refuxio, a reintegrar en cinco prazos anuais de 2.000 pts. comezando o 1 de abril de 1.948; entre as condicións establecíase que en caso de incumprimento no pago das súas obrigas, a Delegación Nacional de Deportes procedería contra os bens mobles e inmobles da Sociedade podendo chegar, se fose preciso para recuperar o débito pendente, ata a incautación do albergue de Pena Trevinca. Continuaron realizándose obras durante o ano 1948, abriuse un local no soto con entrada pola fachada sur, destinado ao abrigo de camiñantes e co fin tamén de procurar a necesaria ventilación ao maderamen do piso; reparouse o tellado e colocáronse nas fiestras unhas contras exteriores para protexer os cristais e mellorar a temperatura do refuxio.

En xaneiro de 1949 a Delegación Nacional de Deportes reclama á Sociedade Pena Trevinca-Montañeiros de Galicia o abono do prazo do préstamo correspondente á anualidade do ano anterior por importe de 2.000 ptas., polo que a sociedade solicitou unha prórroga ao vencimiento da primeira anualidade, contestando a D.N. de Deportes que se autorizaba unha prórroga extraordinaria dun ano, é dicir, facer efectivo o primeiro vencimiento ata o 1º de abril de 1950.
Ano tras ano íanse realizando reparacións e operacións de mantemento no refuxio, ata o ano 1971 en que se elabora un novo proxecto de reforma do interior, o cal se leva a cabo durante o ano 1972 e que consistiu en: substitución do piso de madeira existente por un forxado de viguetas pretensadas, alixeirado con pezas cerámicas; construción da tabiquería interior con ladrillo oco sinxelo enfoscado con morteiro de cemento; instálanse dous cuartos de aseos dotándoos de lavabos e inodoros; a restauración da cuberta substituíndo as armaduras e correas en mal estado por outras novas e repondo parte da lousa. O conxunto das obras complétase coa instalación dun servizo de bar dotado de barra e unha lareira, todo iso por un importe de 351.164,80 pesetas, contando con achegas do Concello de Carballeda de Valdeorras por importe de 25.000 pesetas, outras 25.000 do Concello de O Barco de Valdeorras,100.000 pesetas de subvención do Ministerio de Información e Turismo e cun crédito da Caixa de Aforros Provincial por importe de 201.164,80 pesetas.

A F.E.M. representada polo seu Presidente D. Fernando Muñoz Guerra redacta un documento datado en Madrid o 27 de febreiro de 1988 co Presidente da Federación Galega de Montañismo (F.G.M.) D. José Luís Freixeiro López que en extracto di: Neste acto, faise entrega de por parte da F.E.M. dos antecedentes e documentos que obran na mesma, achega do Refuxio a continuación apuntado -Refuxio denominado de FONTE DÁ COVA, emprazado no Macizo de Pena Trevinca (Ourense)- e emprazado no ámbito da F.G.M., ao obxecto de que por esta, teña o pleno dereito de propiedade, administración, conservación e explotación do mesmo.

Case dous anos mais tarde, en Vigo, o 29 de setembro de 1990, o mesmo presidente da F.G.M. e o Presidente do Club Pena Trevinca-Barco D. Miguel Angel Estévez Valle, redactan un acordo de cesión mediante o cal a F.G.M. cede ao Club por un período de trinta anos, prorrogables, o Refuxio de montaña, da súa propiedade, situado no lugar de Fonte dá Cova, … co compromiso por parte do Club de efectuar o seu total acondicionamento, dentro dun período máximo de vinte e catro meses a partir desa mesma data. Por estas datas o edificio presentaba graves deterioracións, como a cuberta desprazada parcialmente debido ao empuxe do vento e peso da neve coa consecuente rotura de elementos das cerchas, a carpintería exterior metálica en moi mal estado, desconchados nas fachadas, a cociña deteriorada e outros danos, segundo despréndese dunha memoria elaborada por un arquitecto técnico e elabórase un orzamento do custo da reparación.

Así, o 26 de Xuño de 1991 asínase un contrato de execución de obra de construción da cuberta do Refuxio por un importe de 1.650.000 ptas co carpinteiro-construtor D. José Fernández González, sendo o primeiro paso para a remodelación do edificio.

Ao cabo de varios anos, en marzo de 1999 acométense as obras de reforma do interior, dando lugar a un local amplo requirido en moitas ocasións polos socios, reducíndose o dormitorio á parte superior; faise unha nova cociña, cámbianse as vellas fiestras de ferro por unhas novas de aluminio natural, completándose a reforma coa substitución de todos os aseos e instalando unha ducha.

Un feito relevante marcaría a historia do Refuxio, a subida da luz eléctrica a Fonte dá Cova e así no mes de Xullo de 2003 o Refuxio contaba coa instalación de luz eléctrica en todo o seu interior tras un investimento próximo aos 5.000,00 euros.
Pero ao Refuxio seguíalle faltando a auga, o vello depósito non daba abastecido o edificio, así que ao choio e no verán de 2004 as billas vertían o líquido elemento.

Moitos anos, moitas idas e vindas para manter en pé o Refuxio de Fonte dá Cova.

Interior refugio

Interior refugio

Dormitorio refugio

 

O Refuxio